'alsof je kijkt in een weerspiegelende etalageruit'
Een ander opmerkelijk personage is Adriaan van der
Willigen(1766-1841). Hij was als patriot actief voorstander
geweest van de Bataafsche Revolutie. Nadat hij in 1802 financieel
onafhankelijk was geworden kon hij zich volledig wijden aan studie,
kunsten, wetenschap en ..... reizen. Hij vertrok voor een jarenlange reis
door Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Zwitserland en Duitsland. Nadat hij in
1805 in Nederland was teruggekeerd, publiceerde hij diverse reisverslagen.
'dFV' beschikt over de tweede druk van zijn 'Parijs in den aanvang
van de negentiende eeuw', Haarlem, A. Loosjes, Pz., 1814. (De resterende
exemplaren van de eerste druk uit 1806 werden in 1811 door de Franse
autoriteiten geconfisqueerd, van de markt gehaald).
'Parijs in den
aanvang van de negentiende eeuw' laat zich lezen als een sociologische of
cultureel-antropologische studie, vaak hilarisch, van het toenmalige
Parijs. Maar het geeft tevens - wanneer verbazing, bewondering of ergernis
opduiken - beelden van de 'Nederlandsche' samenleving in die tijd, alsof
je kijkt in een weerspiegelende etalageruit.
Van Adriaan van der Willigen werden meerdere boeken
gepubliceerd. Wat betreft zijn Franse indrukken zijn we op zoek naar:
- Reize door Frankrijk in Gemeenzame Brieven door Adriaan van der
Willigen aan den uitgever (met gravures van H. Schwegman), te Haarlem bij
A. Loosjes Pz., 1805;
- Aanteekeningen op eener Reize van Parijs naar Napels door het
Tirolsche en van daar door Zwitserland en langs den Rhijn terug naar
Holland (Haarlem, P. Loosjes, 1811-1813; 4 delen).
Afgezien van deze twee belangrijke 'verslaggevers' zijn er ook anderen,
waarvan 'dFV' uitgaven zoekt.
Hier een lijstje:
- Johan Gram, Luchon : la reine des Pyrénées, 1900;
- Johan de Meester, Parijsche schimmen, Zutphen, Thieme, 1892;
- Praktische geïllustreerde gids voor Parijs / naar de beste bronnen en
persoonlijk ingewonnen inlichtingen bewerkt. Cohen, Arnhem, ca. 1889;
- J.C. Kapteyn, Een winter te Pau, in het zuiden van Frankrijk,
Groningen, 1865;
- Antony Cramer, Waarheid door gekheid omsluijerd: of wat wordt van
Parijs gezegd. Van Kesteren, Amsterdam, 1824.
- E. Maaskamp, Nouvelle carte itinéraire qui indique d'une manière
très-exacte les routes et stations, ainsi que les distances des
principales villes de France, d'Allemagne et Pays-Bas. Chez E. Maaskamp,
Amsterdam, ca. 1818.
Maaskamp, Guide des Voyageurs: contenant les routes et stations de la
France et de l'Allemagne, la distance des villes principales et tout ce
qu'elles offrent d'intéressant et curieux pour servir d'intelligence d'une
nouvelle carte itinéraire très-exacte, Amsterdam (1-ste uitgave, 1811).
Heel anders is weer Arthur Frommers 'Europe on 5 dollars a day' van circa 1970.
Ook gezocht wordt - op dat thema - van Jean-Paul Clébert, Paris Vagabond uit 1952 en 1954, met foto's van Patrice Molinard.
En nog weer iets anders. 'de Franse verleiding' is ook op zoek naar:
'Description Historique de la Ville de Paris' (1765) door Piganiol de la Force
en wel de deeltjes:
Tome Deuxième,
Tome Cinquiéme,
Tome Sixième,
Tome Septième,
Tome Neuvième,
Tome Dixième.
Beter is nog de eerste uitgave:
• Description de la ville de Paris et de ses environs, 1742, 8 volumes.
En van Piganiol ook:
• Nouvelle Description de la France : Dans laquelle on voit le gouvernement general de ce royaume, celui de chaque
province en particulier ; Et la Description des Villes, Maisons Royales, Châteaux, & Monumens les plus remarquables. Avec la distance des lieux pour
la commodité des Voyageurs. Ouvrage enrichi de Figures en taille douce.
Paris, Florentin Delaulne, 1718. 6 tomes en 6 volumes in-12, behalve deel 3.
• Nouveau voyage en France, 1724, 2 volumes,
• Nouvelle description des chasteaux et parcs de Versailles et de Marly, contenant une explication historique de toutes les peintures,
tableaux, statues, vases et ornemens qui s'y voyent, leurs dimensions et les noms des peintres et des sculpteurs qui les ont faits, avec les plans de
ces deux maisons royalles, dédié à S.A.S le comte de Toulouse
• Nouveau voyage de France, avec un itinéraire etdes cartes, Tome Deuxième, 1755.
En van oud naar nieuwer is 'de Franse verleiding ook op zoek naar oudere reisfolders, reisbrochures, allemaal te maken hebbend met Frankrijk.
Ook belangrijk voor het nageslacht zijn vakantiealbums met zelf gemaakte vakantiekiekjes, gespaarde suikerzakjes en andere memoriabila.
En dan tenslotte: vakantiefilmpjes moeten er ook zijn. Ze liggen op tal van vergeet-me-wegleg-plekken. 'de Franse verleiding' biedt een veel levendiger rustplaats !!!
