Toerisme in Frankrijk: vroeger en nu.
Amsterdam - Marseille anno 1767 was waarempel mogelijk per postkoets, maar het duurde wel drie volle weken, dag en ook de nacht.
Tot circa 1850 duurde de reis Amsterdam - Parijs vanuit Nederland boven de rivieren nog minimaal één volle week, per koets dus, nog steeds.
Het is echt nog niet zo lang geleden dat men alleen maar naar het zuiden kon reizen door een bootje te nemen, bootjes over de grote rivieren of over zee,
mee met een kustvaarder.
Met de Moerdijkbrug, een éénspoorsbrug in 1872 gereed en vervolgens pas in 1876 met aansluitende verbindingen echt in functie, omdat
tussenliggende bruggen in de buurt van Rotterdam nog niet klaar waren, werd de reis per trein naar Parijs trein plots bekort tot één volle dag, toch nog.
Maar het was een revolutie.
En het duurde zelfs tot 1936 voordat men vanuit de Noordelijke Nederlanden per auto, zonder pont, naar het zuiden kon reizen. Ook dat was een revolutie.
Was reizen ooit een exclusieve aangelegenheid, voor de adel en bourgeoisie, de fabrieksdirecteur, artsen en notarissen, met het na de Tweede Wereldoorlog
op gang gekomen massatoerisme, de 'democratisering' daarvan, kwam het in 'de ontwikkelde wereld' heel snel binnen bijna ieders bereik, in de 'Westerse Wereld' althans.
De eerste toerist in Frankrijk.
De Amsterdammer Jacob Muhl wordt in het reismuseum 'de Franse Verleiding' in de Languedoc opgevoerd als één van die eerste zeldzame Hollandse toeristen
die in 1778 ‘gewoon voor de lol’ naar Parijs was afgereisd. Per koets. Een rit van één volle week dus, dag en nacht rijden en zonder logies onderweg.
Het woord ‘toerist’ dateert waarschijnlijk van iets na 1800, uitgesproken dan, maar voluit geschreven werd het pas in 1838 toen de Fransman Stendhal
Zijn 'Mémoires d'un touriste'
publiceerde. De Fransen zijn daar nog steeds reuzetrots op. En de benaming 'Côte d’Azur'? Voor die Frans-méditerrane kuststrook tussen Toulon en Menton? Die naam stamt notabene pas uituit 1894,
toen de Fransman Stéphan Liégard zijn vuistdikke lyrische beschrijving van die kuststrook die naam als titel meegaf. In het reismuseum 'de Franse verleiding'
passeert het allemaal de revu.
Maar vóór die tijd reisde men eeuwenlang alleen maar naar Frankrijk voor bedevaart, handel, wetenschap of voor gezondheid, naar kuuroorden bijvoorbeeld; de
de meeste mensen
bleven bij hun boerderij, hun dorpje hoogsnoods, hun stadje eventueel, Zutphen bijvoorbeeld, en hoognoods 'de stad' en dat was dan Amsterdam.
Het overgrote deel van de mensen was honkvast, behalve zeevaarders dan men kwam zelden voorbij de horizon.
Tegenwoordig is dat wel anders en Frankrijk is al decennia-lang één van de meest geliefde vakantiebestemmingen ter wereld, ook voor Nederlanders.
Maar in de na-oorlogse jaren '50 was, opmerkelijk genoeg, Duitsland voor de Nederlander toch nog dè buitenlandse vakantiebestemming nummer één.
Het toerisme is tegenwoordig Frankrijk's belangrijkste 'export'-produkt. De schattingen van Nederlandse uitstapjes naar Frankrijk 'fluctueren'
tussen de twee en vier miljoen per jaar ... .
Vrije tijd in het méditerrane Zuid Frankrijk?
De Languedoc-Roussillon is sinds de jaren '60 ook een ideale bestemming voor strandvakantie geworden, door zijn lange stranden met veel
zeil- en surfmogelijkheden, maar biedt ook veel historie met overblijfselen uit de Romeinse tijd (Nimes) en bezienswaardigheden als:
- de Cité van Carcassonne, heet zo'n immens 'gebeuren' niet een 'citadel?,
- het 'lichte' Narbonne ook, met tal van bezienswaardigheden, getuigend van haar Romeinse stichting,
- het middeleeuwse Lagrasse,
- de burchten van de Katharen,
- het Canal du Midi met het wonderschone plaatsje 'Le Somail' en haar immense antiquariaat,
- het door Nederlanders zeer geliefde Cap d'Agde en, zuidelijker, Collioure ook,
- uiteraard die abdij van Fontfroide,
- en, als is u echt plankgas geeft dan kunt u in Toulouse meemaken hoe een Airbus in elkaar wordt 'geflanst'.
Romeinse voorlopers.
Van Santiago de Compostella tot camping en TGV
Het reismuseum ‘de Franse Verleiding’ is gevestigd aan het romantische dorpspleintje, in de oude boulangerie naast het voormalige Café de la Place.
Conservator Ger Verhoeve neemt u en uw kinderen mee op een boeiende ‘grand tour’ vol nostalgie en melancholie, via:
- voetreizen, karresporen, pleisterplaatsen en diligence
- van Romeinse heirwegen en de pelgrimsroutes naar Santiago de Compostella
- het begin van het toerisme? 1838? Alleen maar om Stendal met zijn 'Mémoires d'un touriste' in gedrukte vorm het woord 'ijkte en dan pas
is iets kennelijk waar? Sommigen houden het op de Schot Tobias Smollett als eerste toerist. Hij publiceerde in 1766 een boek over zijn verblijf in Nice en
omgeving en plots gingen talloze Britse aristocraten het hem nadoen. Ook niet echt dus, want Smollett ging namelijk om dwingende redenen:
zijn gezondheid. Nee, 'de Franse verleiding' houdt het op die Amsterdammer Jacob Muhl en brengt ook ene Adriaan van der Willigen ten tonele.
Hij maakte een reis van vele jaren door Frankrijk, gewoon uit nieuwsgierigheid, en tussen 1805 en 1808 publiceerde hij over zijn indrukken en belevenissen
- per postkoets, trein, de vélocipède, zo noemde men de fiets in den beginne, 'den automobiel, de TGV en het vliegtuig
- dus ook 'les guides Richard' (voor de postkoetsreizigers), 'les guides Joanne' (voor de treinreigers),
'les Guides Bleu', de vertrouwde Michelingidsen en wat er daar nog op volgen zou
- de eerste hotels, jeugdherbergen en het eerste kamperen in Frankrijk
- het eerste stukje echte 'autoroute' tussen Lille en Parijs (ca. 1960) en de 'Autoroute du Soleil (1970)
- naar Parijs, wijnreizen, de eerste kampeerreis met tent, de luchtbedden, de aardappelen en Douwe Egberts, een primus - die levensgevaarlijke
spiritusbrander met dat pompje - of de meer veilge blauwe CampingGaz
- die eerste keer dat u de Middellandse Zee zag 'liggen' of reedt u liever naar de stranden van Normandie of de rotsen van Bretagne,
Bourgogne dan of toch die Languedoc . . . .
- het Frankrijk van toen en nu, Parijs ook vooral, gezien door de ogen van Adriaan van der Willigen, Elise van Calcar, Conrad Busken Huet, Leo Faust,
Jan Brusse, Ed van der Elsken, Nico Jesse en vele, vele anderen tot en met Wilfred de Bruijn.
Bijzondere reisdocumenten in het museum in de Languedoc
Het museum is in het bezit van tal van bijzondere historische reisdocumenten en voorwerpen, zoals:
- de allereerste Nederlandstalige reisgids voor Frankrijk ooit, uit 1657,
de 'Wegh-Wyser Aenwysende De Besonderst Vremde Vermaecklijckheden die in 't Reysen door Vranckrijck te sien zijn')
- de eerste geometrische landkaart van Frankrjk, gemeten en gemaakt door de Familie Cassini (1755)
- 'L'indicateur fidèle, ou Guide des voyageurs, qui enseigne toutes les routes royales' uit 1765, een 'cartouche' met 11 routekaarten
- kaarten van de postkoetsroute tussen Amsterdam en Marseille en de 'Guides Richard' voor postkoetsreiziger, de 'Guides Joanne' voor treinreizigers
- de eerste kaarten voor 'den automobilist' van het automerk 'Dion-Bouton', nog voorafgaande aan die van Michelin
- Frankrijk opgetekend door Scott Fitzgerald, George Orwell, Henry Miller, Laurence Wylie en Ernest Hemingway
- de eerste fotoglasplaatjes, de eerste stereoscopen, de eerste transistorradio 'for on the beach', de eerste Polaroid, Walkman, credit card...
Contactgegevens reismuseum 'de Franse Verleiding':
Musée 'la séduction française', Place de la Révolution, 11700 Fontcouverte.
Openingstijden en tarieven van het museum 'de Franse Verleiding':
het museum
'de Franse Verleiding'
is geopend vanaf dinsdag tot en met zaterdag van 10.30 tot 19.00 en buiten het vakantieseizoen na simpele telefonische afspraak. Sans formalités.
Entrée volwassenen: € 7,-- . kinderen tot 14 jaar gratis en voor de kleintjes zijn er dozen vol spelletjes.
Routes naar of vanaf het kleine museum 'de Franse Verleiding',
in Fontcouverte,
in de Languedoc,
in de Corbières:
N 43° 10’ 4.46’’ ((())) E 2° 41’ 14.93’’
Vanaf Carcassonne:
neem dan richting Narbonne de Route Nationale D 6113 (waarom daar nou D voor staat?) richting Capendu, gewoon doorrijden en kort daarna de afslag rechts naar Douzens,
Douzens door en de D 2113 volgend (het zijn allemaal afstanden van niks, veel anders kunt u niet en het kan niet missen, 'just ride the wave') door naar Moux,
Moux door na drie kilometer rechts richting Fontcouverte D111), dan rechtdoor en eenmaal iets in Fontcouverte het klimmende weggetje rechts omhoog, steeg door,
u rijdt noodgedwongen niet harder dan 20 km., aan het eind meteen weer rechtsaf 't pleintje op et voilà, direct rechts het grote pand mèt de gele stoeltjes
voor de gevel, de keuvelplek van het reismuseum.
Of u wilt, na het mueseumbezoek, juist dóór naar Carcassonne? Afgezien van tweemaal links is het één 'rechte' weg en dan ziet u, links weer,
die Citadel van Carcassonne opdoemen.
Vanaf Lagrasse:
vanuit Lagrasse neemt U simpelweg richting Fabrezan en Lézignan, de D212, uiteindelijk rijdt u Fabrezan binnen, u volgt de hoofdroute, maakt onderwijl een scherpe bocht
naar links en aan het eind 'glijdt' u linksaf richting Fontcouverte, de D 121 - alsof die nummering er wat toe doet -, slinger-de-slinger volgt en op de
eerste kruising slaat u weer links af, u rijdt dan na een paar kilometers de 'bebouwde kom' van Fontcouverte binnen, U neemt meteen de eerste links,
de 'Rue des Platanes, aan het eind slaat u rechstaf dan weer gelijk links, u klimt omhoog naar 'la Place de la Révoltution', u parkeert uw auto en een groot huis met
groene wingerd en gele stoeltjes daaronder wacht u: het reismusem 'la séduction française'.
Of u wilt juist na uw bezoek dóór naar Lagrasse? Andersom? Uw conservator Ger Verhoeve wijst u de weg. En wat voor één. Ontroerend mooi.
Vanaf Fontfroide:
U rijdt de oprijlaan van Fontfroide weer uit, slaat aan het einde linksaf, U rijdt alsmaar rechtdoor, vergeet de afslag links naar Thézan, maar neemt direct daaropvolgdend
de afslag rechtsaf 'Villerouge-la-Crémade' en 'Ferrals, U doorkruist het gehucht Villerouge, een slinger-de-slinger door prachtige wijngaarden volgt over de
D 106 en dan rijdt u Ferrals binnen. Doe gewoon alsof uw neus bloedt en als gewone sterveling wordt u gedwongen een scherpe
hoek naar links te maken. Vanaf dat punt rijdt u in wezen recht op Fontcouverte af. Wel dient u een gevaarlijke kruisng over te steken. Attention ! Echt. Bloedlink.
Doorrijden weer totdat u in Fontcouverte bent en u neemt na de wegversmalling meteen de eerste links,
de 'Rue de Platanes, aan het eind slaat u rechstaf en dan weer gelijk links, u klimt omhoog naar 'la Place de la Révoltution', u parkeert uw auto en een groot huis met
groende wingerd en gele stoeltjes daaronder wacht u: reismuseum 'la séduction française'.
Of juist na uw bezoek aan het reismuseum juist dóór naar de Abdij van Fontfroide ? Eenvoudiger kan het niet. Als u eenmaal rechts het dorp uitgaat is het,
afgezien van een stukje 'slinger-de-slinger' overigens één
'rechte' weg. Slechts eenmaal, na Ferrals en Villerouge- la- Crémade, dient u inks af te slaan en dan - na een wonderschone rit - na twintig minuten rechts die fraaie oprijlaan van de Abdij van Fontfroide inrijden.
Vanaf Narbonne:
Neem de Route Nationale richting Carcassonne. Eenmaal in Lézignan neem de eerste belangrijke linkse afslag naar de Autoroute A 61 en blijf die volgen, tpt u niet bijna
niet meer kan. En bij juist bij die rotonde gaat u natuurlijk niet die Autoroute op, maar rijdt rechtdoor richting Fabrezan en Lagrasse.
En dan volgt een afslag rechts naar Fontcouverte. Gewoon doorrijden weer totdat u in Fontcouverte bent en eenmaal dan neemt u meteen de eerste afslag links,
de 'Rue de Platanes, aan het eind slaat u rechstaf en dan weer gelijk links, u klimt omhoog naar 'la Place de la Révoltution', u parkeert uw auto en een groot huis met
groende wingerd en gele stoeltjes daaronder wacht u: reismuseum 'la séduction française'.
Maar vanuit Narbonne kunt u net zo gemakkelijk de Autoroute A 61 nemen tot de eerste afslag Lézignan-Corbières. Vervolgens houdt na de péage op de rotonde linksaan
richting Fabrezan en Lagrasse. Na vijf kilometer slaat u rechts af richting Fontcouverte. Na een drietal kilometers rijdt u dan de 'bebouwde kom' van
Fontcouverte binnen, U neemt meteen na de wegversmalling de eerste links,
de 'Rue des Platanes, aan het eind slaat u rechstaf, 't wordt allemaal wat 'steegachtig', maar dan weer gelijk links, en zo klimt u omhoog naar 'la Place de la Révoltution', u parkeert uw auto en een groot huis met
groene wingerd en gele stoeltjes daaronder wacht u: het reismusem 'la séduction française'.
Soyez le bienvenue. Wees welkom !
In de Languedoc het museum 'de Franse verleiding' over reizen, vrije tijd, toerisme en vakantie, nabij Narbonne, Carcassonne, Lagrasse, de abdij van Fontfroide,
de katharenkastelen en het Canal du Midi. En met vele gîtes' (vakantiehuisjes) en kampeerterreinen in de directe omgeving.
|
